|
|
Sáu năm dài thật dài, ngày này qua tháng khác,
tôi mong ngóng tin tức của chồng, biệt mù, không
một ai trong tất cả những người đàn bà có chồng
đang ở trại tập trung cải tạo, biết chồng ḿnh
sống ra sao, khỏe, yếu như thế nào - mù tịt. Họa
hoằn, tôi mới nhận được một mảnh giấy, với vài
ḍng như công thức định sẵn. Bao giờ cũng là....anh
học tập tốt..... lao động tốt....Em yên tâm,
cách mạng rồi sẽ khoan hồng cho anh về với gia
đ́nh và trở thành người công dân tốt....mỉa mai
và trơ trẽn, tôi nhận thấy như vậy - Tôi đang
giữ trong túi 4 miếng giấy - Cũng chỉ có bấy
nhiêu chữ.
Tôi thu xếp hàng, đem gởi nhà người quen, để về
sớm hơn thường lệ. Trong nỗi khốn cùng, tôi cũng
gặp được điều may - Chị Liệu, vợ anh Lượng, họ
là bạn của gia đ́nh tôi - Anh chị Lượng trước
30-4-75, có tiệm buôn bán xe gắn máy, xe đạp và
phụ tùng, thuộc loại lớn ở Ngă Bảy, ngay đầu
đường Minh Mạng - Từ lúc 9 giờ sáng ngày
30-4-75, Anh Lượng cũng là quân nhân, chạy ra
bến Bạch Đằng và biệt tích đến bây giờ -Thoát
hay chết chưa ai biết -Chị Liệu là bạn học của
tôi, ở lại với 6 đứa con, tiếp tục bán đồ xe đạp,
chỉ là đồ xe đạp thôi, v́ nhà cửa kho hàng bị
tịch thu - Liệu thương t́nh đă gọi tôi lên chỗ
chị ta, nhường lại cho tôi một số phụ tùng để
bán lẻ nơi lề đường - Hai chị em mỗi sáng trải
chiếc poncho của chồng để lại, bầy lên đó những
thứ phụ tùng xe đạp - Trời cũng c̣n thương kẻ
khốn cùng, nên những chú Bắc kỳ vào Sàig̣n vẫn
thích t́m mua, nhờ vậy mẹ con tôi vẫn c̣n được
ngày hai bữa cơm ăn.
Tôi về sớm v́ con gái lên chỗ tôi bán hàng cho
hay: “Mẹ! có thư của Bố, kèm theo phiếu thăm
nuôi, Bố dặn cách xin giấy đi thăm, mẹ về coi
th́ mới biết được”- Sáu năm xa cách, tuy chẳng
hề được nh́n mặt một giây, nhưng dù vài chữ tôi
vẫn thấy ấm ḷng, nh́n nét chữ của anh, tôi h́nh
dung ra khuôn mặt yêu dấu của chồng, nhất là
nghe thằng con út đọc thư oang oang, tôi cũng
vui được đôi chút và cầu nguyện xin ơn trên che
chở cho chồng, cho đồng đội của anh sống sót trở
về - Lần này th́ đúng là thư thật v́ được viết
dài hơn một trang giấy - Tuy không được kể lể
tâm t́nh, thương nhớ, khoẻ, yếu - Bù lại, anh
hướng dẫn tôi phải làm những ǵ để được chấp
thuận cho đi thăm.
Việc đầu tiên là tôi phải mang thư, giấy thăm
nuôi của trại cải tạo gởi về, kèm theo hộ khẩu,
đến phường, nơi cư ngụ để được xác nhận là tất
cả những thứ mang theo đó là đúng - T́nh trạng
cư trú của gia đ́nh đúng, là vợ chính thức của
anh ấy. Phường chứng thực xong, viết cho mấy chữ
giới thiệu lên Quận, để chính thức cấp giấy đi
đường, cho phép đến trại cải tạo thăm chồng đang
“học tập cải tạo”. Lên tới Quận, lại thêm một
lần may mắn, trong lúc ngồi chờ duyệt xét giấy
tờ, tôi gặp được các chị cũng xin giấy đi thăm
nuôi chồng, hỏi ra th́ được biết, các chị ấy là
vợ anh Tâm (KQ), vợ anh B́nh (BĐQ), chị Đỗ văn
Nhĩ (SĐ.18BB) và cô Tuyết, đi thăm hai người anh
ruột, anh Lê Hoàng Nghi, cùng trại Lam Sơn,
Thanh Hoá. Sau đó Tuyết lại c̣n đi tiếp ra trại
Ba Sao thăm anh hai là Tướng Lê Minh Đảo, chưa
lên đường, chúng tôi đă thấy mối cảm thương dành
cho Tuyết, lặn lội, cơ cực, đi thăm hai người
anh đang trong tù cộng sản, khoảng vài phút làm
quen, cùng cảnh ngộ, nên chúng tôi thân nhau
nhanh chóng và hẹn nhau mua vé xe lửa, để được
đi cùng chuyến và cùng toa xe, để chuyện tṛ hàn
huyên, hy vọng quên vất vả dọc đường.
Có giấy phép cho đi Thanh Hoá thăm nuôi chồng
rồi, tôi bắt đầu lo tiền để mua sắm thức ăn,
chẳng c̣n ǵ ngoài mấy lon gạo, vài kư khoai ḿ
hợp tác xă bán theo hộ khẩu - Vật dụng th́ c̣n
cái tủ lạnh, biết bán nó cho ai bây giờ? Nh́n
quanh, tôi đang trơ trọi một ḿnh, gia đ́nh
chồng th́ chưa liên lạc được, suy nghĩ đến đau
cả óc, cuối cùng tôi phải cầu cứu mẹ:
- Mợ ơi! tuần sau con đi thăm chồng
ở Thanh Hoá, con chỉ c̣n đúng 30 $ và mấy lon
gạo, phải làm ǵ bây giờ hở mợ! - Mẹ tôi im lặng,
suy nghĩ giây lát rồi nói:
- Con xem có c̣n cái ǵ bán được th́
bán đi - Mợ sẽ nói các em mày nó phụ mỗi đứa một
chút. Cố gắng đi con ạ! - Bố tôi nghe được, ông
thở dài, quyết định thật nhanh:
- Đừng lo, Cậu c̣n cái máy chụp h́nh
Canon, bây giờ cũng chẳng cần đến nữa, cậu cho
con, đem lên nhờ cô Liệu quen biết nhiều bán
giúp, lấy tiền mà thăm nó.
Tủi thân thế đấy! lấy chồng làm quan, bao nhiêu
năm, giờ đây lại vẫn phải dựa trong ṿng tay cha
mẹ để nương nhờ. Bán chiếc máy ảnh, tôi bán luôn
chiếc nhẫn cưới một chỉ vàng đang đeo trên tay.
Tạm đủ để mua vé xe lửa và ít đồ khô, theo sự ấn
định cho phép của “cách mạng” - Các em tôi được
mẹ tôi hô hào, đă xúm nhau mỗi đứa cho ít đồ ăn
khô và chút tiền. Tôi tưởng tượng thật nhiều về
chuyến đi t́m chồng lần đầu, bao nhiêu ngày đêm
ṃn mỏi nhớ thương, lo âu và cả hận thù, oán
ghét kẻ đă giam cầm chồng tôi - Tôi suy đoán,
gặp nhau chắc anh mừng lắm - Tôi sẽ được sờ lên
mặt, cầm tay chồng, dù chỉ chốc lát cũng đă cho
tôi nhiều an ủi và yên tâm tần tảo nuôi con chờ
ngày anh về - Đă sáu năm, cả hai chúng tôi đang
bắt đầu vào tuổi già - Chúng tôi cùng ngoài bốn
mươi.
Đúng 5 giờ sáng Chủ nhật, tôi và thằng con thứ
ba, sau hai chị nó, mang đồ đạc lên ga xe lửa,
thật ra đồ thăm cũng chỉ có trong hai cái giỏ
đệm (bao bị cói) và một túi nhỏ đựng vật dụng
riêng của hai mẹ con, cháu đeo sau lưng - Tới ga,
tôi gặp đủ những chị đă gặp ở quận hôm đi xin
giấy, ngoài ra c̣n có các chị đi thăm chồng,
nhưng khác trại như Thanh Cẩm, Thanh Lâm, Kỳ Anh
(Nghệ Tĩnh) v..v..
Có lẽ đây là lần đầu, nên số người đi ra Bắc t́m
thăm chồng khá đông. Chúng tôi không đủ tiền mua
vé tàu suốt, nghĩa là chạy thẳng từ Sàig̣n,
không ngừng các ga nhỏ - Chúng tôi mua vé tàu
chợ, thời gian đến sẽ kéo dài hơn v́ tàu ngưng
nhiều ga, để khách buôn lên xuống. Chúng tôi
chen chúc nhau lên tàu, quả thực là vất vả,
trong toa, kẻ nằm người ngồi ngổn ngang, đủ các
loại hàng, từ thú vật như gà, vịt, lại có cả hai
con heo con, cũng được bỏ rọ mang đi - Mùi phân
thú, mùi mắm, mùi người nồng cả toa, mỗi lần bị
đụng chạm hay xô lấn, lũ gà, vịt kêu réo oang
oác, hai con heo cũng eng éc phụ họa - Từ thuở
bé, tôi chưa được đi xe lửa lần nào, nay là lần
đầu tiên, cảm thấy hơi khó chịu, nhưng tự an ủi:
“Có chỗ cho ḿnh đi là may rồi” - Chị vợ anh Nhĩ
thật nhanh nhẹn và mau mắn, chị vượt lên trước,
loay hoay thế nào kiếm được một chỗ trong góc
toa, chị gọi chúng tôi mang đồ để chung vào một
nơi, dễ canh chừng. Chị Nhĩ dặn: “Chị em ḿnh có
ngủ th́ chia làm hai, một nửa thức giữ đồ đạc,
lơ đễnh chúng nó lấy mất”
- Tiếp theo chị ghé tai từng người
nói thật nhỏ: “Nếu có tiền hay vàng giữ thật kỹ,
coi chừng bị cắt túi đó, mấy thằng móc túi nó lẹ
và ma mănh lắm”.
Chúng tôi cố thu xếp cho nhau để mỗi người có
một chỗ ngồi, lúc ngủ th́ dựa người trên mấy cái
giỏ đồ, hoặc tự gục trên hai gối của ḿnh, nhưng
có lẽ không ai ngủ đúng nghĩa, mà chỉ thiếp đi
trong cơn mệt, phần háo hức mong gặp mặt chồng,
phần lo lắng nên chỉ chập chờn theo âm điệu của
tiếng bánh sắt nghiến trên đường ray. Con trai
tôi th́ quên cả chật chội, chẳng quan tâm đến
mùi hôi hay thơm trên tàu, cháu len ra chỗ hai
toa tàu nối nhau, có chỗ cho người đứng, nó đứng
giữa hai người đàn ông để an toàn và dơi mắt
nh́n say mê cảnh vật dọc đường, chỉ lúc thật mỏi
mệt và mỏi mắt, cháu mới trở vào chỗ, tội nghiệp
cháu, nó sợ tôi mệt, đói, nên thỉnh thoảng lại
nhắc chừng: “Mẹ ăn ǵ chưa? Mẹ có khát nước
không?”
Hành tŕnh khởi sự từ ga Hoà Hưng Sàig̣n, đến ga
Thanh Hóa vừa mất đúng 3 ngày, 3 đêm, tàu vào ga
Thanh Hóa lúc 9 giờ sáng. Chúng tôi vội vàng phụ
nhau khiêng vác đồ thăm nuôi xuống, đặt cạnh
đường ray. Tất cả đều ngơ ngác, chốn lạ xứ người,
chúng tôi lấy thư của chồng ra coi lại, trong đó
có chỉ dẫn của trại tù viết trên giấy. Chúng tôi
đi về cuối ga, gặp hai tù h́nh sự do một công an
có súng đă đợi sẵn - Một trong hai anh tù hỏi:
“Các chị có phải “nà” người đi thăm cải tạo,
trong trại “lăm Nam Sơn” (5, Lam Sơn) không?”
chúng tôi trả lời đúng, lúc đó người công an mới
lên tiếng:
- Bọn tôi đợi ở đây để giúp
các chị chở tiếp phẩm vào trại - Hai thằng này
sẽ đánh xe trâu đến để xếp đồ lên, chỉ chở đồ
đạc thôi nhé, người đi bộ theo sau - Đường khá
xa và qua phà nữa đấy. Để tranh thủ, bây giờ là
10 giờ - Đúng 10 giờ 30 ta sẽ về trại - Các chị
vào trong lều gần xe trâu nghỉ đi.
Khoảng đường từ Thanh Hóa vào đến trại 5 Lam Sơn
thăm thẳm, qua đồng, qua ruộng, hết ruộng đến
núi, lại rừng - Nàng chinh phụ trong Chinh phụ
ngâm, má hồng truân chuyên như thế nào, chỉ đọc,
chỉ nghe mà không thấy. Bây giờ, chúng tôi,
những người vợ lính đi lên núi, vào rừng t́m
chồng, có lẽ cơ khổ và truân chuyên hơn bà vợ
chàng hào kiệt của Chinh phụ ngâm khúc, gấp mấy
lần. Dọc đường, ai cũng phải ngồi xuống xoa bóp
chân ḿnh nhiều lần. Tôi có cảm giác như mấy
chục mũi gai đâm vào ḷng bàn chân, chị Nhĩ khóc
mếu máo:
“Cha ơi! Mẹ ơi! sao lúc nhỏ cha mẹ không tập cho
con đi bộ” - Cũng c̣n may, chúng tôi ai cũng đi
giày vải (Bata), nếu đi giày khác chắc chết. Cả
bọn ai cũng lặc lè, sắp qụy, duy nhất có con
trai tôi, v́ tuổi nhỏ, mong gặp Bố, lại được đi
xa lần đầu, lạ cảnh, thỉnh thoảng cháu liều lĩnh
đu lên sau xe trâu ngồi đỡ vài phút, cũng không
bị quở trách, v́ thế, cháu có vẻ chưa đau chân
và mệt - Cố gắng cách mấy, chúng tôi cũng không
thể nào đến trại Lam Sơn kịp trong ngày, đường
đi khá xa, có lẽ cũng vài chục cây số, mặt trời
đă tụt sau dăy núi phía Tây, dăy đồi thấp, hàng
cây hai bên đường bắt đầu nḥa bóng, thỉnh
thoảng mới gặp hai, ba người đi thồ hàng, đạp xe
vội vă vượt qua hoặc ngược ra ga Thanh Hóa.
Chúng tôi đi thêm được chừng hai cây số, đến một
khu phố buôn bán, có ngôi chợ nhỏ đă họp xong
buổi sáng. Người công an áp tải cho lệnh hai
“tài xế xe trâu” dừng lại nghỉ, đường c̣n xa,
không đi kịp. Họ chỉ cho chúng tôi khu nhà trọ,
dặn ḍ: “ Các chị thuê chỗ ngủ trọ, sáng mai tập
trung tại quán nước chè, ta sẽ đi tiếp”.
Mẹ con tôi đă trải qua một đêm chưa bao giờ
khiếp hăi đến thế - Bộ ván, chiếc chiếu ước
chừng đă khá lâu không được làm vệ sinh, giặt
giũ - Thật mệt, nhưng giấc ngủ vẫn không đến với
chúng tôi, v́ nhiều lư do. Nỗi sợ ám ảnh, phải
đối phó với hàng trăm, hàng ngàn con rệp, chị em
đành ngồi kể chuyện cho nhau nghe chờ sáng.
Khoảng 12 hay 1 giờ trưa hôm sau th́ chúng tôi
tới trại 5 Lam Sơn, con đường ngoằn ngoèo, ṿng
qua dăy núi đá không cao lắm, xuyên qua một khu
đất rộng đang canh tác, nh́n từ xa, không ai
biết, tới gần, chúng tôi mới nhận ra - Họ là tù,
toàn thể là nữ tù, chia thành nhiều tốp, trồng
đậu phọng, cấy lúa v...v... Đám người này khá
đông, nhưng dường như họ là những bộ máy, lạnh
lùng làm công việc của ḿnh, âm thầm như những
chiếc bóng, đầu phủ kín bằng những tấm khăn vải
để chống nắng. Người cuốc đất, người nhổ cỏ,
hoàn toàn lặng lẽ, đến cả hai giám thị công an,
một nam và một nữ, như hai pho tượng, ngồi kế
bên nhau trên bờ đường. Trên lưng áo vải mỗi
người đều có hàng chữ Lam Sơn 5, chúng tôi c̣n
gặp thêm hai toán người đang đập đá để nung vôi
- Nhận ra chúng tôi, một vài anh cũng lên tiếng
hỏi: “Các chị đi thăm ai?”, nhưng chỉ có thế, v́
các anh đă buộc phải im tiếng.
Sau khi làm những thủ tục của trại tù xong, đă
vào buổi chiều, hết giờ thăm nuôi, chúng tôi
phải chờ qua ngày sau. Người cán bộ phụ trách
thăm nuôi, dẫn chúng tôi ṿng ra sau căn “nhà
việc” (văn pḥng) để đến nhà văng lai - Sáu
người ở chung một gian nhà, vách ván, mái ngói,
kê ba chiếc giường tre, trong trại tương đối
sạch hơn, chiếu c̣n mới - Họ cho mượn mùng, nếu
ai không có, chúng tôi rủ nhau xuống bếp, ngay
đầu nhà, có sẵn củi, nồi - củi phải mua mỗi
người 5 đồng, nồi cho mượn, vợ B́nh (BĐQ) đem
lon mắm ruốc xào thịt ra xào lại để tiếp tế cho
chồng, tôi cũng xào lại lon gà kho gừng cho khô
thêm.
Thời gian chờ đợi, dằn vặt, xao xuyến trong ḷng
chúng tôi không ít, cứ đứng lại ngồi - Mỗi lần
có anh “cải tạo viên” đến, chúng tôi lại rướn cổ
nh́n, nhưng vẫn là chồng người ta - Mấy ông tuy
là mặc đồ lành lặn, sạch sẽ, nhưng nh́n bóng
dáng đi, bộ điệu cố ưỡn ngực thẳng lưng, vẫn
chẳng dấu được cái tiều tụy, tàn tạ, trên thân
thể. Ai cũng giống nhau, sự hành hạ qua năm
tháng đă làm họ mất thật nhiều phong độ, cố giữ
cho thẳng mà vẫn xiêu vẹo - Giờ này qua giờ khác,
lại mất một ngày nữa chờ. Chúng tôi an ủi nhau,
ḿnh tới trại sau, nên được gặp sau, chắc chắn
ngày mai sẽ đến lượt ḿnh.
Ngày thứ ba, kể từ ngày chúng tôi bưóc vào khu
thăm nuôi của trại 5, chừng 10 giờ sáng, cán bộ
thăm nuôi đến gọi chi Tâm (KQ) và Tuyết, em anh
Lê Hoàng Nghi lên pḥng thăm nuôi, mọi người vui
hẳn lên và hồi hộp - Mười lăm phút sau, việc
thăm nuôi xong, chị Tâm và Tuyết trở lại, mặt đỏ
v́ vừa khóc xong - Tuyết vội vàng thu xếp đồ và
nói: “Em chào các chị, em phải đi ra Ba Sao ngay
bây giờ, may quá, có xe của trại ra Thanh Hóa,
họ cho em quá giang” - Nh́n theo Tuyết quảy đồ
ra cửa, chúng tôi không ngăn được xúc cảm - Tội
nghiệp cô bé, lặn lội, tất tả, đi thăm hai anh ở
cách nhau hàng trăm cây số.
Cuối cùng rồi cũng đến phiên ḿnh, sáng ngày thứ
tư ở trại (thật ra mới có ba ngày rưỡi) vợ B́nh,
vợ anh Nhĩ và tôi, cùng được gọi lên nhà thăm
nuôi một lượt, ba người ngồi một bàn, con trai
tôi ngồi sau lưng tôi - Chừng 10 phút sau th́
một tên công an bước vào pḥng, anh cán bộ thăm
nuôi vội đứng dậy chào rồi nói: “Báo cáo anh,
các chị ấy đă tập họp đủ”, chúng tôi chưng hửng,
tự hỏi: “sao lại thế này, chồng tôi đâu?, thằng
quỷ dịch này là đứa nào? bước vào chẳng chào hỏi,
mặt như âm binh, lạnh ngắt “. Một chút sau hắn
mới lên tiếng:
- Chào các chị - Các chị đi
đường chắc vất vả lắm, nhưng nghỉ mấy ngày, chắc
cũng khỏe rồi - Tôi là Bắc, cán bộ chấp pháp
trại, hôm nay đến đây có mấy điều quán triệt với
các chị - Hắn ngừng lại, nh́n mặt chúng tôi thật
chậm và làm oai - Tôi cũng nh́n lại hắn, quan
sát và nghĩ: “Hèn chi nó làm chấp pháp (an ninh)
là đúng, mặt tái xanh, mắt như hai lằn chỉ, môi
dầy và đen như hai miếng thịt trâu phơi nắng” -
Tên Bắc chợt hỏi:
- Chị nào là vợ “cải tạo viên”
B́nh, chị nào là vợ “cải tạo viên” Đỉnh? - Chúng
tôi dơ tay - Lại im lặng và hồi hộp.
- Thật là quá đáng, từng ấy
năm học tập cải tạo, uổng công “cách mạng” quan
tâm giáo dục, chưa nói tốn cơm, tốn của - Chồng
các chị thuộc loại không thể cải tạo, “cách mạng”
rồi sẽ phải xử lư. Tôi và X. rụng rời, nghẹt thở,
há miệng mà không thở được - Giọng tên Bắc lại
cất lên ch́ chiết:
- Một bọn phản động, ngoan cố,
cấu kết với nhau, ra sức chống phá “cách mạng”,
cách này, cách khác - Bọn phản động ấy có chồng
hai chị - Tụ họp lại bày đặt tuyệt thực, yêu cầu
cải thiện, cho nên trại đă tạm thời kỷ luật các
tên này, để tạo cơ hội hối lỗi cho bọn họ - Các
chị không tin lời tôi nói à? Đây, để chứng minh,
tôi đọc cho các chị nghe lệnh tạm giam những tên
phản động. Cấm thăm nuôi bốn lần. Hắn đọc tên
từng người: Nguyễn Xuân, Hồ văn Phước, Phan Nhật
Nam, Hồ Công B́nh và chồng tôi, có tất cả trên
10 người, nhưng tới lúc này th́ tôi mắt hoa, đầu
váng, mọi vật quay như chong chóng - Vẫn giọng
tên Bắc:
- Đấy bọn phản động, nguyên cả
một buồng, các chị hiểu không? Giờ phút này rồi,
c̣n ǵ nữa đâu mà vọng động - Các chị về viết
thư động viên chồng hối cải, lao động, học tập
cho tốt, để c̣n về chứ - Trại lần này họp, các
đồng chí lănh đạo đă nhất trí để hai chị đi về,
lần sau sẽ thăm nuôi.
Tôi cố chơi tay, để đầu không gục xuống bàn, đưa
tay trái véo nhẹ lên tay vợ B́nh - Cần phải can
đảm - Lát sau vợ B́nh hỏi:
- Trại không cho gặp, vậy xin
cho chúng tôi gửi thuốc và chút đồ ăn cho chồng
tôi có được không?
- Không được, đă là kỷ luật
th́ phải cấm hết, mang về đi các chị - Trại đă
lo đủ cả, thuốc men, ăn uống không lo. Biết là
vô ích khi ḿnh đang nói với một xác ướp, nên
chúng tôi càng im lặng. Tên Bắc đăi bôi:
- Các chị yên tâm, động viên
chồng học tập cho tốt, biết đâu chừng sau lần kỷ
luật này, các anh tiến bộ, lại được tha về sớm.
Tôi có ư nghĩ muốn trở thành người đàn bà đanh
đá, chửi vào mặt thằng xác ướp này vài câu,
nhưng nghĩ lại, làm vậy là dại - Thôi! - Liếc
qua vợ B́nh cười nửa miệng - Muôn ngàn cơ cực,
đến mà không gặp. Niềm đau, nỗi buồn đă đóng
băng trong ḷng hai người chúng tôi.
Bắc hướng qua chị Đỗ Văn Nhĩ, giọng trở nên dịu
dàng
- Chào chị Nhĩ, hết mệt rồi
phải không? Vất vả quá đấy nhỉ - Chị vui ḷng
cho tôi xem thư và giấy thăm nuôi từ trại gửi về
cho chị nào - Liếc đọc lá thư, tờ giấy thăm nuôi,
tên Bắc hỏi tiếp:
- Chị nhận được thư này lúc
nào?
- Tháng 8, cán bộ. Trong thư
đề tháng 3, nhưng tháng 8 tôi mới nhận được, có
sao không cán bộ? - Tên Bắc thở dài, cố làm vẻ
trang nghiêm:
- Tiếc quá, chị nhận thư anh
Nhĩ hơi muộn, sớm hơn th́ chị đă gặp chồng, bây
giờ th́ quá muộn.
- Trời, sao vậy cán bộ, chồng
tôi làm sao, anh ấy bị cái ǵ? Anh Nhĩ làm sao
rồi?
- Chị b́nh tĩnh nghe tôi nói,
như chị đă biết, anh ấy có hai ba thứ bệnh từ
thời “ngụy”, vừa suyễn, vừa cao máu, trại đă
chữa hết sức rồi, đồng chí y tế đă tận lực,
nhưng anh Nhĩ đă chết hồi giữa tháng 6 - Anh ấy
là người cải tạo tốt, sắp được tha về.
- Trời ơi là Trời! chồng tôi sao lại chết - Ba
mẹ ơi! chồng con chết rồi! Anh ơi! Tưởng ra đây
gặp anh, bây giờ anh đi mất, bỏ mẹ con em, bỏ ba
má sao anh -Chồng tôi năm nay mới có 32 tuổi,
làm sao mà cao máu? Anh ơi, anh chết oan rồi!
Hai chúng tôi cùng chồm qua, ôm lấy vai chị Nhĩ,
cố kềm, nhưng rồi cũng khóc theo, vợ anh B́nh
mếu máo khuyên: “Chị nín đi, chị nín để hỏi cán
bộ anh ấy chôn ở đâu chớ” - Chị Đỗ văn Nhĩ rũ
xuống như tàu lá, toàn thân lạnh và mềm oặt, hơi
thở đứt quăng. Chị Nhĩ đă mê đi trong cơn đau
mất chồng. Vợ B́nh vội lần trong túi áo bà ba
lấy ra chai dầu gió thoa lên trán, thái dương
cho chị Nhĩ miệng vẫn gọi liên hồi - “Tỉnh đi,
dậy đi để đi t́m mộ chồng chứ! Tỉnh dậy đi chị
Nhĩ!”. Im lặng một lúc, khoảng năm, mười phút,
tên cán bộ Bắc lại nói:
- Thôi, để tranh thủ, trại sẽ
giao lại cho chị vật dụng của chồng chị và giấy
chứng nhận anh Nhĩ đă chết bệnh. Sau đây, tôi
bận công tác, đồng chí Cận (tên cán bộ phụ trách
thăm nuôi) sẽ đưa chị ra chỗ mả anh ấy - Tôi và
vợ B́nh cũng xin đi theo, nhưng không được chấp
thuận.
Mấy chị em chúng tôi quay về Sàig̣n lúc mờ sáng
ngày hôm sau - Ngày thứ năm ở trại “cải tạo” của
chồng, nh́n những dăy nhà cũ kỹ, khóa kín cửa,
tôi tưởng tượng là chồng tôi đang phải bị giam
nhốt trong những ngôi mộ đó, gần ngay kế bên mà
cách biệt muôn trùng. Ngày đi náo nức, mong
ngóng hy vọng bao nhiêu, nay trở về, cơi ḷng
tan tác, sự thất vọng chiếm hết mọi suy tư -
Chúng tôi đi trong vô thức - Tội nghiệp chị Đỗ
văn Nhĩ, nếu không có bạn đồng hành chúng tôi
phụ giúp, không hiểu có c̣n đủ sức, đủ nghị lực
để về với các con không - Điều an ủi là ngày về,
nhân chuyến xe trâu đi không, họ đặc ân cho
chúng tôi quá giang, với giá 10 đồng một người
đến ga Thanh Hoá.
...."Phải
chăng những người đàn bà Việt Nam chúng tôi, những
người vợ lính Việt Nam Cộng Ḥa, là người bị đọa đầy
hơn tất cả mọi người của thế gian?"
Trần Thị
Đông Phương
|
|